Materialiteit
Vitens rapporteert conform de Global Reporting Initiative (GRI)-standaarden. Materialiteit is een belangrijk uitgangspunt van GRI en de toepassing van de GRI-standaarden vereist een gedetailleerde beschrijving van de materialiteitbepaling en de materiële aspecten. In dit verslag laten we ons, ten aanzien van de diepgang en afbakening, voornamelijk leiden door de inzichten uit de materialiteitsanalyse. Ze zijn echter niet de leidraad voor de opbouw en (hoofdstuk)indeling van ons verslag. In plaats daarvan bouwen we het verslag op aan de hand van vier waardecreatie-paragrafen. Binnen deze paragrafen leggen we verbinding met de materiële thema’s.
Vitens gebruikt haar materialiteitsbepaling niet alleen voor haar verslaglegging, maar ook in haar jaarcyclus. Inzichten uit de materialiteitsanalyse gebruiken we om onze jaarplannen richting te geven. Door vervolgens dezelfde materialiteitsanalyse te gebruiken om terug te blikken op dat jaar sluiten we de cirkel: via de materialiteitsanalyse brengen we verwachtingen en prioriteiten van onze stakeholders in kaart, via de jaarplannen maken we hier strategie op en meten en sturen we, en uiteindelijk laten we via ons jaarverslag zien hoe we gepresteerd hebben en leggen we verantwoording af. Door deze manier van werken zijn we maximaal transparant.
Een nadeel van deze manier van werken zit in de actualiteit van de materialiteitsanalyse die we gebruiken voor ons verslag. Vitens doet ieder jaar een materialiteitsanalyse. Dat betekent dat we altijd de een-na-laatste materialiteitsanalyse gebruiken voor ons jaarverslag. Immers, de meest actuele analyse vormt de input voor de jaarplannen van het daaropvolgende jaar en gebruiken we daarna pas om terug te kijken op dat jaar. Om onze stakeholders toch een inkijk te geven in de meest actuele materialiteitsanalyse, sommen we de grootste wijzigingen op en lichten we deze kort toe.
De materialiteitsanalyse voor dit verslag
In 2019 hebben wij de materialiteitsanalyse geactualiseerd. Hiermee willen wij waarborgen dat de analyse een weerspiegeling is van de huidige omgeving waarin wij werken en dat het jaarverslag tegemoetkomt aan de informatiebehoeften van onze (externe) stakeholders. Voor de actualisatie van de materialiteitsanalyse heeft Vitens zich laten ondersteunen door een externe partij (Sustainalize). Samen met Sustainalize heeft Vitens in 2018 een uitgebreid bureauonderzoek uitgevoerd om tot een shortlist van 24 relevante onderwerpen te komen. Deze shortlist vormde het uitgangspunt voor de actualisering van de shortlist voor 2019. De onderwerpen en definities van deze shortlist zijn bijgewerkt op basis van expert judgement van Sustainalize en opmerkingen van stakeholders die in de analyse van 2018 geconsulteerd zijn. De geactualiseerde lijst aan relevante onderwerpen is vervolgens in een interne sessie voorgelegd, aangescherpt op formulering en vastgesteld.
De shortlist is vervolgens met behulp van een online survey voorgelegd aan een brede groep van stakeholders: overheid, leverancier, maatschappelijke organisaties, belangengroep, expert consultant, particuliere klant, aandeelhouders en branchegenoten. Onze interne stakeholders hebben dezelfde vragenlijst ingevuld. De resultaten van de enquête zijn besproken in het mto (management team overleg) en de directievergadering, waarbij de directie de x-as van de materialiteitsmatrix heeft vastgesteld.
Wat opvalt ten opzichte van het afgelopen jaar is allereerst de ‘terugkeer’ van materiële thema’s in relatie tot duurzaamheid en de dienstverlening naar onze klanten. 2018 was een jaar waarin Vitens focus legde op strategische thema’s die de continuïteit van onze watervoorziening op korte en lange termijn moesten borgen. Hier is in korte tijd een goede basis gelegd, waardoor in 2019 (en verder) meer extern georiënteerde thema’s hoger zijn gewaardeerd. Een tweede opvallende zaak is de hoge waardering van ‘Financiële gezondheid’. Dit komt doordat de uitdagingen waar Vitens voor staat een flinke financiële impact hebben op onder andere ons investeringsprogramma voor de komende jaren. Om deze reden hecht Vitens er veel waarde aan uitgebreid verslag te doen rondom dit thema. Wat verder opvalt is dat de medewerkers niet als materieel thema zijn aangemerkt. In het jaarverslag zijn de belangrijkste thema's onder ‘Waarde voor onze medewerkers’ toegelicht. Ter voorbereiding op de volgende materialiteitsanalyse wordt dit specifiek onder de aandacht gebracht.
Materialiteitsmatrix en definities
# | Onderwerp | # | Onderwerp | |
1 | Kwaliteit van drinkwater | 12 | Datagestuurde processen | |
2 | Leveringszekerheid van drinkwater | 13 | Veilig werken | |
3 | Bescherming grondwaterbronnen | 14 | Dialoog en belangenbehartiging | |
4 | Grondwater en waterschaarste | 15 | Betrokken medewerkers | |
5 | Duurzame energie | 16 | Duurzame materiaalstromen | |
6 | Klantgerichte dienstverlening | 17 | Stimuleren verantwoord watergebruik | |
7 | Financiële gezondheid | 18 | Natuurbeheer en -behoud | |
8 | Partnerships | 19 | Gezond werken | |
9 | Integer handelen | 20 | Betaalbaarheid van drinkwater | |
10 | Innovatie | 21 | Inzetten voor ontwikkelingslanden | |
11 | Opleiden en ontwikkelen |
Definities van materiële onderwerpen
1 Kwaliteit van drinkwater
Vitens zet zich iedere dag in om de kwaliteit van het drinkwater veilig te stellen. Op deze manier kunnen klanten vertrouwen op water van topkwaliteit.
2 Leveringszekerheid van drinkwater
Bij Vitens willen wij betrouwbaar water aan onze klanten leveren. Daarom proberen wij het aantal storingen zo laag mogelijk te houden. Als er toch een storing is, willen we deze zo snel mogelijk oplossen met zo min mogelijk overlast voor onze klanten.
3 Bescherming grondwaterbronnen
Vitens beschermt grondwaterbronnen tegen verontreiniging en uitstoot door bijvoorbeeld agrarische- en mijnbouwactiviteiten.
4 Grondwater en waterschaarste
Vitens draagt bij aan het voorkomen van verdroging van het grond- en oppervlaktewater. Dit wordt een steeds groter probleem door de gevolgen van klimaatverandering.
5 Duurzame energie
Vitens verduurzaamt haar eigen energieverbruik volledig door energie te besparen en door inzet van hernieuwbare energie van windmolens, zonnepanelen en installaties bij waterkrachtcentrales om de CO²-footprint te verlagen.
6 Klantgerichte dienstverlening
Vitens wil klanten de uitstekende service bieden die ze verwachten. Dit doen we door proactief klantcontact te onderhouden en via verschillende kanalen een snelle, goede en vriendelijke service te bieden.
7 Financiële gezondheid
Vitens blijft financieel gezond door een hoge solvabiliteit en een gezonde leningportefeuille. Door een passend dividendbeleid krijgen aandeelhouders een eerlijk rendement op hun investering en houden we voldoende reserves.
De materialiteitsanalyse voor het volgende verslag
Vitens heeft in 2020 opnieuw haar materialiteitsanalyse geactualiseerd. We hebben hiervoor als basis de shortlist gebruikt die tot stand is gekomen na uitgebreid bureauonderzoek (door Sustainalize) in 2018. De onderwerpen en definities van de 2020 shortlist zijn bijgewerkt op basis van expert judgement van Sustainalize en opmerkingen van stakeholders die in de analyse van 2019 geconsulteerd zijn. Daarnaast is onderzoek uitgevoerd om te verzekeren dat alle belangrijke, actuele thema’s opgenomen zijn in de shortlist. Hiervoor zijn interne documenten van Vitens, rapporten van peers, trendrapporten en duurzaamheidsrichtlijnen zoals Sustainability Accounting Standards Board (SASB), Transparency Benchmark, Dow Jones Sustainability Index (DJSI) en de SDGs geanalyseerd.
De wijzigingen in de materiele thema’s van 2020 ten opzichte van 2019 zijn relatief klein. ‘Klantgerichte dienstverlening’ en ‘duurzame energie’ komen als materiële thema’s te vervallen. De ‘betrokkenheid van medewerkers’, 'innovatie' en ‘(cyber)security’ worden juist aan de lijst van materiële thema’s toegevoegd. Al deze thema’s maken deel uit van een groep onderwerpen die ieder jaar dicht op elkaar eindigen in de scores van de materialiteitsanalyse. Het zijn onderwerpen die altijd actueel zijn en waar Vitens in haar bedrijfsvoering altijd op inzet. De toevoeging van ‘betrokkenheid van medewerkers’ en 'innovatie' verklaren we door de extra nadruk die hierop ligt als gevolg van de strategieverandering die in 2021 start. In dit jaarverslag wordt in het hoofdstuk Waarde voor onze aandeelhouders uitvoerig ingegaan op innovatie en de belangrijkste thema's voor onze medewerkers staan in het hoofdstuk Waarde voor onze medewerkers. Voor ‘(cyber)security geldt dat dit onderwerp in het licht van corona en massaal thuiswerken (vanaf niet Vitens-eigen netwerken) relevanter is dan ooit. Dit jaar is (cyber)security aangewezen als een van onze topbedrijfsrisico's.