Waterbewustzijn

Naast het beschermen van onze bronnen en onze taak als natuurbeheerder zetten we ook in op het beïnvloeden van de vraagkant. Want hoe lager de watervraag, hoe minder druk op onze grondwatervoorraden en op de natuur. Zeker met oog op de verwachte stijging van de watervraag is het beperken van het waterverbruik een belangrijke opgave.

In 2020 hebben we opnieuw sterk ingezet op waterbewustzijn. Niet als losse campagne, maar als structurele boodschap. We hebben de actualiteit rondom de droogte benut om ons brede verhaal over ‘Water voor nu en later’ naar buiten te brengen. We zijn met onze klanten in gesprek gegaan over hun rol. Waar mogelijk bieden we handvatten, zoals voor waterbesparing, hergebruik van water, vergroenen van de tuin en omgang met afgedankte medicijnen. Uit klantonderzoek kwam naar voren dat onze klanten begrip hebben voor onze boodschap en dat er veel bereidheid is voor gedragsaanpassing.

Met onze nieuwe missie Elke druppel duurzaam gaan we vanaf 2021 nog meer inzetten op waterbewustzijn. We willen klanten en andere stakeholders helpen om zich bewust te worden van de werkelijke waarde van drinkwater, en het gebruik daarvan. En we willen hun handelingsperspectief bieden om water te besparen en zo de druk op het watersysteem samen te verminderen.

Nationale Kraanwaterdag basisschool De Windroos, Deventer

Praktijkverhaal Kraanwaterdag: vroeg beginnen met waterbewustzijn 

Woensdag 23 september 2020 stond voor meer dan 200.000 kinderen in het teken van kraanwater, op de Nationale Kraanwaterdag. Dit jaar organiseerde Vitens het evenement voor het eerst samen met alle drinkwaterbedrijven. Naast meer waterbewustzijn bij kinderen zorgt de dag ook voor intensievere samenwerking in de drinkwatersector.  

Kraanwaterdag 2020 was alweer de zesde editie van het evenement. Vitens begon er in 2015 mee om het drinken van kraanwater te stimuleren, vertelt projectleider Agnes van der Veen. “Inmiddels ligt de focus naast gezondheid ook op bewuste omgang met drinkwater en duurzaamheid. Doel is om kinderen te leren over de waarde van kraanwater: waar komt het vandaan? Waarom is kraanwater drinken goed voor je? En hoe gebruik je water op een slimme manier?”  

Voor het eerst alle tien drinkwaterbedrijven 

In totaal deden 7.400 basisschoolklassen mee. Bijna twee keer zoveel als in 2019, vooral doordat dit jaar voor het eerst alle drinkwaterbedrijven meededen met de organisatie. Van der Veen: “We kregen de laatste jaren steeds meer aanvragen van scholen buiten ons voorzieningsgebied. Daarom vroegen we andere drinkwaterbedrijven aan te haken, en er was veel belangstelling voor. Vorig jaar organiseerden we de dag voor het eerst met zes drinkwaterbedrijven en dit jaar met alle tien. Het heet nu dan ook de Nationale Kraanwaterdag.”  

Landelijke opening door minister Cora van Nieuwenhuizen

Minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen verzorgde de landelijke opening van de dag, op een basisschool in Schiedam. Vitens zelf was aanwezig bij basisschool de Windroos in Deventer. Van der Veen: “Onze CFO Marike Bonhof hield een toespraak over het belang van kraanwater drinken en slimmer omgaan met kraanwater. Daarna onthulde ze met de wethouder een kraanwatertappunt in de school, dat we samen met de gemeente Deventer beschikbaar hebben gesteld.” 

Quiz, vlog en proefjes 

Vitens stelde voor de Kraanwaterdag een lespakket samen waar deelnemende scholen zelf invulling aan konden geven. “Er was een handleiding voor een kringgesprek, een vlog met de minister en een quiz over drinkwater. Op verschillende scholen verzorgden Vitens-medewerkers gastlessen. Ook waren er praktische activiteiten, zoals een knutselopdracht voor kleuters en een waterzuiveringsproef voor de bovenbouw. Met name de proefjes sloegen erg aan.” 

Beste waterbespaaridee 

Ook was er een prijsvraag uitgeschreven onder de deelnemende scholen voor het beste waterbespaaridee van Nederland. De winnaar: groep 8A van basisschool De Aquarel in Zwolle. Docent Inger Jens: “We hebben een idee ingestuurd voor een buurtregenton. Met het opgevangen regenwater kunnen buurtbewoners perkjes bewateren. Het concept hadden de kinderen helemaal zelf bedacht.” 

Als prijs mag de klas dit jaar op Wereldwaterdag (22 maart) op bezoek bij de minister om het idee te pitchen. “Superleuk natuurlijk voor de kinderen, het voelt als een echte prijs. Vitens is nu met de gemeente bezig om het idee in de wijk van onze school uit te rollen. Misschien staat er binnenkort wel een regenton op het schoolplein.” 

Brede boodschap, niet te zwaar

Hoewel droogte de afgelopen jaren een hot thema was in de drinkwatersector, kozen drinkwaterbedrijven er bewust voor om de uitdagingen rondom klimaatverandering niet de boventoon te laten voeren op Kraanwaterdag. 

‘Willen we het niet te zwaar maken, het moet vooral leuk zijn voor kinderen’

“De droogte is niet voor elk drinkwaterbedrijf een even urgente opgave”, zegt Van der Veen. “We hielden de boodschap dan ook vrij breed, we willen op deze dag als sector met één mond spreken. Bovendien willen we de onderwerpen niet te zwaar maken, Kraanwaterdag moet vooral leuk zijn voor kinderen. En het moet een handelingsperspectief bieden aan leerlingen. Dus leren hoe je zelf slim om kunt gaan met kraanwater.”

Les je dorst 

Vitens greep de samenwerking rondom Kraanwaterdag aan om ook digitaal de krachten te bundelen in het onderwijs. Van der Veen: “Onze eigen educatiewebsite was sterk verouderd. Daarom hebben we ons met nog vijf drinkwaterbedrijven aangesloten bij het lesprogramma van Brabant Water, genaamd ‘Les je dorst’. We zijn nu bezig met een landelijke website waar basisscholen lesmodules kunnen vinden op elk niveau over zowel nationale als regionale drinkwaterthema’s. Dat we nu meer vanuit de sector in plaats van als individueel bedrijf communiceren, maakt het overzichtelijker voor de buitenwereld.” 

Jeugd is de toekomst 

Van der Veen is erg trots dat de Kraanwaterdag in een paar jaar is uitgegroeid tot landelijk evenement. “Het is leuk om te zien hoeveel enthousiasme er is bij scholen en dat zelfs de minister hier tijd voor vrijmaakt. Sommige scholen hebben nu ook zelf een vaste kraanwaterdag in de week ingevoerd. Het is ontzettend belangrijk om vroeg te beginnen met bewustwording, de jeugd is de toekomst. Als kinderen weten waar kraanwater vandaan komt en hoe ze daar zorgvuldig mee kunnen omgaan, wordt het later vanzelfsprekend om een regenton in de tuin te plaatsen of de kraan uit te zetten tijdens het tandenpoetsen.”