Watervriendelijk bouwen: zo werken we aan meer drinkwaterbesparing

Het gebruik van regenwater en gezuiverd huishoudelijk afvalwater kan aanzienlijke drinkwaterbesparing in huis opleveren. In verschillende pilots verkent Vitens met partners innovatieve oplossingen voor watervriendelijke woningen en wijken. Deze pilots brengen nieuwe inzichten, kansen, én obstakels in beeld 

“Binnen de huidige omstandigheden kunnen we de vraag naar drinkwater niet lang meer bijbenen”, zegt Mark de Vries, programmamanager waterbesparing. “Met de bouw van 900.000 nieuwe woningen tot 2030 neemt de vraag naar drinkwater de komende jaren alleen nog maar verder toe.”

Woningbouwopgave brengt kansen mee
Tegelijkertijd brengt de woningbouwopgave volop kansen mee om de stijging van de drinkwatervraag af te remmen, stelt De Vries. Namelijk door woningen en wijken watervriendelijk in te richten. “Niet alleen nieuwbouw, ook renovatie van woningen is een goede gelegenheid om watervriendelijke maatregelen te nemen.”

Watervriendelijk bouwen
Maatregelen die bij watervriendelijk bouwen toegepast worden, zijn waterbesparende apparatuur, systemen voor opvang van regenwater en hergebruik van huishoudelijk afvalwater. “Gezuiverd regen- en afvalwater kun je gebruiken voor het spoelen van het toilet, besproeien van de tuin en de wasmachine.” Nu wordt hier nog vaak drinkwater voor gebruikt. De Vries: “Ons streven is 20 procent minder drinkwaterverbruik per persoon in 2035. Alleen al door geen drinkwater meer te gebruiken voor het toilet kunnen we dat doel halen.”

Pilots in meerdere steden
De afgelopen jaren startte Vitens samen met onder meer gemeenten, woningcorporaties en projectontwikkelaars een aantal pilots rondom watervriendelijk bouwen. De Vries: “In Silvolde worden 28 woningen geschikt gemaakt voor hergebruik van huishoudelijk afvalwater. Hierbij kijken we ook naar de mogelijkheden voor het inzetten van regenwater als drinkwater.”

Volgens De Vries is de betrokkenheid van Vitens bij deze pilots om meerdere redenen belangrijk. “Zo hebben wij de expertise op het gebied van waterkwaliteit. Bij het gebruik van regenwater en afvalwater heb je te maken met verschillen soorten waterkwaliteit. We denken mee over manieren om de volksgezondheid te kunnen borgen met schoon drinkwater.”

Knelpunten
Door deze pilots leert Vitens over knelpunten, zoals duurzaamheid van de maatregelen, maatschappelijke kosten en wettelijke belemmeringen. Momenteel is het bijvoorbeeld niet toegestaan om gezuiverd afvalwater terug te voeren naar woningen. De Vries: “Afvalwater binnenshuis zuiveren en hergebruiken mag dan weer wel. Daar is de bewoner zelf verantwoordelijk voor.”

Aanpassen Bouwbesluit 
“Een andere noodzakelijke wetswijziging is het aanpassen van het Bouwbesluit”, vervolgt De Vries. “Het is voor gemeenten nog niet mogelijk om bij nieuwbouw maatregelen voor besparing en hergebruik van water af te dwingen bij bouwers en projectontwikkelaars. Met aanpassing van het Bouwbesluit bied je die mogelijkheid wel. Daarmee kunnen we watervriendelijk bouwen tot de norm verheffen.”

Samenwerking bij watervriendelijk bouwen
Een belangrijke succesfactor is een brede samenwerking. De Vries: “Je krijgt pas een beweging op gang als je met verschillende partijen om tafel zit en elkaars belangen kent. Overheden zitten aan de knoppen voor wetgeving en vergunningen. Bouwers en projectontwikkelaars kijken op hun beurt of alles technisch en financieel uitvoerbaar is.”

De klant heeft de sleutel in handen 
“Een partij die niet vergeten mag worden bij de samenwerking is de klant”, zegt De Vries. “Wat we ook aan duurzame oplossingen bedenken, de klant draait aan de kraan. We doen aan bewustwordingscampagnes, bieden betere inzichten in gebruik en gedragsprikkels, maar we moeten het echt met z’n allen doen.”