Onze positie in de samenleving

Drinkwater is een eerste levensbehoefte: het moet overal en altijd beschikbaar zijn. Onze kerntaak is het winnen, produceren, distribueren en leveren van drinkwater, 24/7. We doen dit voor maar liefst 5,8 miljoen klanten. Door de toenemende vraag en de steeds drukkere fysieke leefomgeving en ondergrond, wordt het steeds moeilijker om voldoende drinkwater te kunnen blijven winnen. Om de huidige en toekomstige watervraag het hoofd te bieden, werkt Vitens aan duurzame oplossingen.

Zuinig op ons water

Vanwege de toenemende druk op het drinkwatersysteem, roept Vitens haar klanten op om zuinig om te gaan met water. Met onze publiekscampagne ‘Zuinig op ons water’ riepen we afgelopen voorjaar en zomer op om bewust om te gaan met kraanwater. Bijvoorbeeld door minder lang te douchen en de tuin te besproeien met regenwater. Daarnaast stimuleren we ontwikkelingen als waterbesparende douchekoppen.

Als gebruikers zuiniger omgaan met water kunnen we de piekbelasting afvlakken. Toch zijn besparen en bewaren niet voldoende om de stijgende vraag de naar drinkwater – door onder meer bevolkingsgroei en klimaatverandering – op te vangen.

Een nieuwe waterketen

De belangrijkste bron van ons drinkwater is grondwater uit de bodem. Samen met andere gebruikers leggen we steeds meer beslag op de schaarse grond en zijn bronnen en dat is niet houdbaar voor de toekomst. We staan voor een grote opgave om de drinkwaterwinning opnieuw in te richten.

We zetten ons daarom in voor een flexibele en robuuste infrastructuur. Hiermee willen we inspelen op de groeiende watervraag én zorgen voor een klimaatbestendige drinkwatervoorziening. Om tot invulling te komen van de nieuwe waterketen neemt Vitens het initiatief voor samenwerking met stakeholders, waaronder het Rijk, provincies, waterschappen en grote zakelijke klanten.

Aanvullende voorraden en winningen

Om de huidige en toekomstige watervraag het hoofd te bieden, investeert Vitens in de capaciteit op bestaande locaties en nieuwe winningen. Ook kijkt Vitens mee naar de zoektocht van provincies naar Aanvullende Strategische Voorraden (ASV). Deze zijn bedoeld voor het opvangen van een extreme groei van de drinkwatervraag tot 2040/2050.

Aanvullende voorraden voor de lange termijn
Om aan de stijgende watervraag te voldoen, zoekt Vitens samen met de provincies naar Aanvullende Strategische Voorraden (ASV’s). Deze gebieden worden gereserveerd en beschermd voor toekomstige drinkwaterplannen. “Vitens kan hier nog geen drinkwater winnen. Daarvoor moet de vraag dusdanig stijgen dat we meer water denken nodig te hebben dan onze bestaande capaciteit”, zegt Sylvie Meijer, omgevingsmanager bij Vitens. Lees meer over Aanvullende Strategische Voorraden.

In de huidige situatie zijn de bestuurlijke grenzen van de provincie leidend voor waar water gewonnen mag worden. Maar grondwater stroomt waar het gaan kan. Daarom zouden de grenzen van het watersysteem uitgangspunt moeten zijn, zodat we het kunnen winnen daar waar het beschikbaar is, met minimale omgevingseffecten voor natuur en landbouw. Bovendien kunnen kwetsbare winningen worden ontlast, ook in tijden van langdurige droogte en extreme warmte. Vitens roept provincies, waterschappen en drinkwaterbedrijven daarom op tot interdisciplinaire samenwerking.

Toekomstbestendige winconcepten

Om het winningsnetwerk zelf robuuster te maken, bouwen we veerkracht in. Zo willen we bijvoorbeeld daar winnen waar het water het best beschikbaar is en zorgen voor een goede spreiding van bronnen. Ook willen we snel kunnen opschalen zonder onacceptabele effecten voor de omgeving. En we willen onze winningen duurzaam inpassen, met extra aandacht voor kwetsbare gebieden.

Daarnaast willen we onze eigen impact op het milieu verkleinen, en zetten we verdere stappen in verduurzaming. Zoals het elektrisch maken van ons wagenpark, het inrichten van velden met zonnepanelen en het afvangen van methaan. Methaan zetten we om in gas ten dienste van de energievoorziening van onze productielocaties.

Samenwerking met stakeholders

We gaan uit van het feit dat het watersysteem en het drinkwatersysteem onderdeel zijn van de fysieke leefomgeving, die we ook gebruiken voor andere zaken, zoals natuur, landbouw en wonen. Daarom kiezen we voor een integrale benadering, waarbij we met andere gebruikers van het watersysteem samenwerken aan oplossingen.

Zo zoeken we rond geothermie actief de dialoog met relevante stakeholders, om de risico’s te mitigeren, en door sturing aan de voorkant waterwinning en geothermie gescheiden van elkaar te kunnen laten ontwikkelen. Dit wil Vitens borgen via onze inbreng bij het opstellen van de Regionale Energie Strategieën (RES).

‘Overleg over geothermie: extreem belangrijk’
“Ook wij vinden dat geothermie alleen kan bestaan als het veilig kan, want de behoefte aan kwalitatief goed drinkwater is van groot belang”, zegt Joris Peijster, projectleider bij Warmtebron Utrecht. “Overleg over hoe aardwarmte en drinkwaterwinning samengaan, is dus meer dan logisch en extreem belangrijk.” Lees hoe Vitens samen met Warmtebron werkt aan kennis over geothermie en drinkwaterwinning.

Waar het gaat om bodemverontreiniging door nitraat werken we mee in meerdere projecten waarbij het bedrijfsresultaat in de landbouw omhooggaat, terwijl de milieudruk afneemt. Hierbij kijken we samen met de boeren hoe we dit kunnen oppakken en best practices kunnen delen en verbreden.