Voorwoord

Het was een jaar vol uitdagingen voor Vitens. Extreme weersomstandigheden met storm en kou in de winter en langdurige droogte in de zomer, een sterk stijgende vraag naar water door de aantrekkende economie en toenemende cyberdreigingen. En toch lukte het ons om drinkwater van topkwaliteit te leveren aan onze klanten. Tegelijkertijd slaagden we erin significante stappen te zetten om de continuïteit van ons bedrijf naar de toekomst toe veilig te stellen. We zijn trots op de passie en het vakmanschap van onze medewerkers en dat we dankzij hun 24/7 inzet in staat zijn geweest water te leveren aan onze klanten.

Samenwerking met stakeholders intensiveren

Het verhaal van 2018 gaat vooral over de langdurige droogte. Het maakte duidelijk wat we eigenlijk al jaren wisten: goed en genoeg drinkwater is niet vanzelfsprekend in Nederland. Zeker niet in het licht van de klimaatverandering. Het zo robuust ogende zoetwatersysteem als geheel is kwetsbaarder dan algemeen werd aangenomen. Dit betekent dat drinkwaterbedrijven, waterschappen, de rijksoverheid, provincies, gemeenten en alle andere belanghebbenden op het gebied van water samen op zoek moeten naar structurele oplossingen, zodat we over 100 jaar nog steeds over voldoende schone bronnen beschikken voor betrouwbaar en betaalbaar drinkwater. In 2018 hebben we hierin de eerste stappen gezet door onze samenwerking met onze stakeholders te intensiveren. Zo onderzoeken we samen met waterschappen hoe we meer water kunnen vasthouden voor een robuust en klimaatbestendig watersysteem. Ook willen we gezamenlijk gaan inzetten op waterbesparing.

Onze infrastructuur verbeteren

Natuurlijk kijken we ook naar onze eigen rol en naar onze infrastructuur. We merkten dat we op veel plekken door de extreme weersomstandigheden noodgedwongen op het randje opereerden. Daarom hebben we besloten om versneld te investeren in onze infrastructuur. We leggen meer reserves aan, breiden ons netwerk van winningen uit en zetten in op digitale oplossingen die ons netwerk en drinkwatervoorziening ‘slimmer’ maken. Dit maakt ons veerkrachtiger en flexibeler en beter in staat om in de toekomst met dit soort extremen om te gaan.

Intensiever samenwerken bij aanbestedingen

Daarnaast hebben we in 2018 door de aantrekkende economie ook flink moeten investeren in het aanleggen van nieuwe aansluitingen. Bij deze projecten stijgen de kosten en nemen de doorlooptijden toe. Enerzijds komt dit door krapte op de aannemersmarkt. Anderzijds kunnen we minder vaak de kosten delen met de gasleverancier. Daarom hebben we dit jaar stappen gezet om slimmer en transparanter aan te besteden en werken we intensiever samen met aannemers en de andere netbeheerders.

Investeren in beveiliging en integriteit

De maatschappelijke dreiging van cybercrime en terrorisme blijft toenemen. Daarom hebben we ook dit jaar weer geïnvesteerd in zowel de fysieke beveiliging van onze installaties als in cybersecurity. We doen ons best om verstoringen te voorkomen en hebben plannen klaarliggen mocht er ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch iets misgaan. We verwachten dat de investeringen in beveiliging de komende jaren zullen blijven toenemen.

Onze aandacht gaat niet alleen uit naar buiten. We hebben in 2018 hard gewerkt om het onderwerp integriteit binnen Vitens op de kaart te zetten en bespreekbaar te maken. Dit lijkt zijn vruchten af te werpen: er zijn in 2018 zeven integriteitsmeldingen gedaan. In 2017 en de jaren ervoor waren dat er nul.

Bescherming van onze drinkwaterbronnen

Een ander risico voor onze bedrijfsvoering is milieuverontreiniging. Met name op het gebied van nitraat spelen we een actieve rol om de landbouw aan te sporen en te ondersteunen de emissie van deze voor onze grondwatervoorraden zeer schadelijke stof terug te brengen. De urgentie is hoog. Er zijn meer inspanningen nodig om de doelstellingen uit de Kaderrichtlijn Water te halen. Daarom ondersteunen we meerdere projecten waarbij het bedrijfsresultaat in de landbouw omhooggaat, terwijl de milieudruk afneemt. We investeren in deze ontwikkeling in de verwachting dat de landbouwsector deze goede voorbeelden op grote schaal zal toepassen. We monitoren actief om ervoor te zorgen dat deze gelden goed worden ingezet.

Prioriteit aan de continuïteit van onze bedrijfsvoering

Bij elkaar opgeteld komen we door deze ontwikkelingen uit op een structureel hoger investeringsbedrag. Dit betekent dat het rendement voor onze aandeelhouders onder druk komt te staan en dat onze klanten de komende jaren te maken krijgen met een lichte prijsstijging. We hebben niet de middelen en de capaciteit om alles meteen aan te pakken. Daarom geven we prioriteit aan investeringen die fundamenteel bijdragen aan de continuïteit van onze bedrijfsvoering. Zoals het aanleggen van nieuwe winningen en reserves, het standaardiseren van onze processen en het ‘slimmer’ maken van onze watervoorziening.

Processen optimaliseren

In Friesland hebben we een deel van ons netwerk al voorzien van sensoren en slimme meters. Hierdoor hebben we continu inzicht in wat er in ons netwerk gebeurt. Enerzijds helpt dit ons sneller verstoringen in ons netwerk op te sporen. Hierdoor kunnen we sneller ingrijpen en onze communicatie naar klanten verbeteren. Anderzijds levert het een schat aan data op waarmee we onze processen kunnen optimaliseren. In de loop van 2019 ronden we een plan af om de geleerde lessen toe te passen op de rest van ons netwerk. Die investeringen maken onze organisatie wendbaarder, flexibeler en tegelijkertijd robuuster. Het stelt ons in staat om in de nabije toekomst beter in te spelen op de veranderende omstandigheden die klimaatverandering, de energietransitie en de bevolkingsgroei met zich mee zullen brengen.

Investeren in onze mensen

Naast procesoptimalisatie in ons netwerk, zetten we grote stappen in de digitalisering van onze administratieve processen. Samen zorgen deze ontwikkelingen ervoor dat we straks nog efficiënter en effectiever kunnen werken. Dat is nodig ook, want door vergrijzing is het natuurlijk verloop hoog in onze organisatie. Daarom zetten we in op structurele aanwas van nieuwe mensen en interne mobiliteit in de organisatie. Op beide vlakken hebben we goede stappen gezet in 2018. We willen de kwaliteiten van onze medewerkers optimaal benutten, door ze het werk te laten doen waar ze goed in zijn op een manier en een plek die bij hen past.

24/7 betaalbaar en betrouwbaar drinkwater

Terugkijkend op het afgelopen jaar zijn we vooral trots dat we in een voor ons uitdagend jaar niet alleen hebben geleverd wat we onze klanten hebben beloofd, maar daarnaast ook de noodzakelijke stappen hebben kunnen zetten die onze continuïteit naar de toekomst toe waarborgen én waarde creëren.

Trots

Tot Slot. Vitens mag dan steeds meer een datagedreven bedrijf worden, maar aan de basis staan onze mensen. Zonder hen zou 24/7 betrouwbaar en betaalbaar drinkwater leveren niet mogelijk zijn. Vooral onze mensen in de operatie hebben in 2018 in storm, kou en hitte getrotseerd om de drinkwatervoorziening op peil te houden en de klanttevredenheid hoog. Een fantastische prestatie. Als directie zijn we dan ook ontzettend trots op ieder van onze bijna 1.400 medewerkers. 

Jelle Hannema en Marike Bonhof

Directie Vitens

'Het verhaal van 2018 gaat vooral over de langdurige droogte. Het maakte duidelijk wat we eigenlijk al jaren wisten: goed en genoeg drinkwater is niet vanzelfsprekend in Nederland.'