Toelichting op de resultaten

Financieel beleid

Het financieel beleid is vastgesteld op de Aandeelhoudersvergadering van november 2022. Het doet recht aan wet- en regelgeving (compliance) en aan het belang van de klant en aandeelhouders. Het financieel beleid is uitdagend en realistisch. Het belang van continuïteit staat in het financieel beleid bovenaan.

Continuïteit

De continuïteitsdoelstelling als onderdeel van dit financieel beleid is als volgt geformuleerd: De solvabiliteit moet minimaal 30% zijn, maar Vitens streeft naar een solvabiliteit van minimaal 35%. Daarnaast wil Vitens blijvend compliant zijn aan de gestelde financiële ratio’s zoals door kredietverstrekkers zijn opgelegd.

Tarieven

Vitens streeft naar betaalbare drinkwatertarieven, onder voorwaarde dat aan de continuïteitsdoelstelling wordt voldaan. Uitgangspunt hierbij is een bedrijfsresultaat (ebit) dat jaarlijks wordt begroot op het niveau van het vastgestelde maximaal toegestane WACC-percentage (Weighted Average Cost of Capital). Voor 2024 is ingezet op de realisatie van een bedrijfsresultaat op het niveau van de maximale WACC.

Dividend

Vitens wil haar aandeelhouders een redelijk rendement geven over het ingebrachte vermogen, met inachtneming van de volgende randvoorwaarden:

• het dividend wordt gerelateerd aan het nettoresultaat;

• het bedrag aan dividend dat wordt uitgekeerd, bedraagt maximaal 50% van het nettoresultaat;

• randvoorwaardelijk hierbij is de continuïteitsdoelstelling. Bij een solvabiliteit < 30% wordt in beginsel geen dividend uitgekeerd;

• jaarlijks wordt, binnen deze kaders, een dividendvoorstel ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Commissarissen (RvC) en voor finale instemming aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Dit dividendvoorstel houdt rekening met de specifieke financiële omstandigheden van de onderneming. De toegenomen investeringsbehoefte zorgt voor druk op de financiële ratio's. Gevolg hiervan is dat bij ongewijzigde omstandigheden (o.a. WACC regulering) komende jaren geen perspectief op dividend is.

Drinkwaterwet

Binnen de drinkwatersector is de afgelopen jaren sprake geweest van een toenemende regulering, overeenkomstig maatschappelijke ontwikkelingen, op het gebied van transparantie. Transparantie gaat over openheid, verantwoording afleggen en toegankelijkheid.

In de Drinkwaterwet zijn belangrijke financiële kaders opgenomen voor tariefbeheersing en solvabiliteit. Zo is een maximum gesteld aan de vermogenskosten die door drinkwaterbedrijven aan de klant in rekening mogen worden gebracht (tariefbeheersing) en is een maximum gesteld aan het toegestane aandeel van het eigen vermogen in het totale vermogen (solvabiliteit). De minister stelt tweejaarlijks vóór 1 november beide financiële kaders vast voor de daaropvolgende twee kalenderjaren. De Drinkwaterwet is hierop in 2022 aangepast waarbij beide financiële kaders worden vastgesteld voor een periode van drie jaar. Voor 2022 tot en met 2024 is de gewogen gemiddelde kostenvoet (WACC) vastgesteld op 2,95% en een maximale toegestane solvabiliteit van 70%. Over 2024 is de verwachte gemiddelde kostenvoet voor Vitens 3,1% en is daarmee hoger uitgekomen dan de vastgestelde norm. De solvabiliteit is ultimo 2024 uitgekomen op 29,8% (2023: 30,3%).

Een ander aspect met betrekking tot tariefbeheersing betreft de transparantie van tarieven. In 2024 is door Vitens het bedrijfsverslag 2023 aangeleverd. In november 2024 heeft de minister aan Vitens laten weten positief te oordelen over de totstandkoming van het bedrijfsverslag 2023.

Daarnaast is eind 2024 door Vitens de onderbouwing van de tarieven 2025 aan de toezichthouder Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en Autoriteit Consument en Markt (ACM) aangeleverd. De beoordeling van de totstandkoming van de drinkwatertarieven wordt uitgevoerd door het ILT en is akkoord bevonden.

De drinkwaterbedrijven zijn onder aanvoering van Vewin in 1997 gestart met een vrijwillige benchmark. Daarin vergelijken de drinkwaterbedrijven de onderlinge prestaties op het gebied van milieu, waterkwaliteit, dienstverlening en financiën. In de nieuwe Drinkwaterwet is deze vorm van prestatievergelijking eens in de drie jaar verplicht gesteld. In 2024 heeft de verplichte benchmark plaatsgevonden over het jaar 2023. 

Tarieven

Op basis van het uitgangspunt "betaalbare drinkwatertarieven" zijn onze tarieven ingericht. We zijn ervan overtuigd dat we kritisch kunnen en moeten blijven op onze operationele kosten in relatie tot de prestaties. De verhoging van onze investeringen (voor leveringszekerheid op de lange termijn) is terug te zien in een verhoging van de verwachte afschrijvingskosten en de operationele kosten. Op basis van het meerjarenplan 2025-2029 heeft Vitens daarom haar tarieven verhoogd. De verbruikstarieven stijgen harder dan de vastrechttarieven, zodat water besparen ook financieel wordt beloond. Per saldo gaan klanten meer betalen voor het afgenomen drinkwater. Bij de tariefberekening is uitgegaan van de maximale WACC van 4,32% voor 2025.

Investeringen

In 2024 is door Vitens voor circa € 286 miljoen aan netto investeringen gerealiseerd (2023: € 219 miljoen), exclusief bijdragen van derden voor aansluitingleidingen. Evenals voorgaande jaren heeft Vitens in 2024 fors geïnvesteerd in vervanging en uitbreiding van productielocaties en het leidingnet. De investeringen in hoofd- en aansluitleidingen bedroegen in 2024 € 136 mln. Dit is ten opzichte van 2023 een stijging van € 17 miljoen. Deze stijging wordt met name veroorzaakt door prijsstijgingen van aannemers en materialen. Vitens werkt bij de uitvoering van deze projecten nauw samen met de netbeheerders van gas en elektra.  

Naast de investeringen in leidingen, is in 2024 opnieuw volop ingezet op uitbreiding van onze productiecapaciteit, drinkwaterreserves en transportcapaciteit aan te vullen. De uitvoering van deze projecten zit in verschillende fases, van het verkrijgen van vergunningen tot aan het afronden van de bouwfase. In 2024 zijn de vernieuwde productielocaties in Epe, Culemborg en Deventer in gebruik genomen waarmee de leveringszekerheid en kwaliteit naar de toekomst is geborgd.

Met betrekking tot duurzaamheid is in 2024 de uitrol van zonne-energie op daken van onze assets op gang gekomen. Deze uitrol gaat nog enkele jaren duren en zal onze duurzame elektriciteitsproductie vergroten. Dit zou moeten resulteren in enkele kilotonnen CO2 reductie. Daarnaast zal in de komende jaren vooral aandacht zijn voor het vergroten van de duurzaamheidsimpact binnen de (reguliere) projecten. Een voorbeeld hiervan is het toevoegen van methaanafvang en verwerking bij nieuwbouw/renovatie van productiebedrijven, om zodoende de uitstoot van broeikasgassen te reduceren. 

Binnen het ICT-portfolio hebben in 2024 de laatste investeringen plaatsgevonden met betrekking tot de nieuwe SAP omgeving. Hiermee is het programma formeel afgerond. Wel wordt er continue gewerkt aan verder optimalisaties. Daarnaast is het project Waterpas van start gegaan, waarbij een nieuwe standaard voor de procesautomatisering wordt ontwikkeld en geïmplementeerd. Vanuit het programma beveiliging zijn in 2024 de nodige productielocaties opgewaardeerd op gebied van toegang en fysieke veiligheid. Dit wordt in 2025 afgerond.

Voor 2025 zet Vitens in op een verdere groei van investeringen in zowel de ondergrondse als bovengrondse infrastructuur. 

Treasury

Vitens heeft ultimo 2024 een leningenportefeuille van € 1.262 miljoen (2023: € 1.160 miljoen). Bij de gewone bedrijfsuitoefening wordt gebruikgemaakt van renteswaps (financiële instrumenten) om renterisico’s door (grote) mutaties in de rente op de variabele leningenportefeuille te voorkomen. Deze instrumenten worden niet gebruikt voor speculatieve of handelsdoeleinden.

In 2024 heeft Vitens een bedrag van € 72,2 miljoen afgelost op bestaande leningen en is voor € 175 miljoen aan nieuwe leningen aangetrokken. Het negatieve saldo op de rekening-courant-positie is gedaald met € 17 miljoen naar € 35 miljoen (saldo 2023: € 52 miljoen). Het totaal aan rentedragende verplichtingen (liquide middelen, achtergestelde geldleningen, uitstaande leningen en kortlopende rentedragende verplichtingen) is in 2024 gestegen met € 85 miljoen naar € 1.297 miljoen (2023: € 1.212 miljoen).